Op 9 april is het Dag van de Fietshelm, een initiatief van de Hersenletsel Liga.
Steeds meer mensen nemen de fiets richting hun werk, school, hobby... De nieuwe fietsen lenen zich er ook toe om meer én verder de fiets te nemen. Deze veranderende mobiliteit brengt uitdagingen met zich mee en een ongelukje is snel gebeurd. Ook in ons ziekenhuis zien we de gevolgen van een fietsongeluk dagelijks. Vaak zijn hoofdletsels het gevolg, en net die zijn meestal te voorkomen met een goede fietshelm.
Duik met ons in de wereld van fietshelmen en ontdek waarom ze essentieel zijn voor jouw veiligheid en die van je geliefden.

Bescherm je kwetsbare hoofd met een fietshelm
Bij een valpartij is je hoofd extreem kwetsbaar, vooral ter hoogte van je slapen. Een goede fietshelm biedt bescherming die cruciaal kan zijn voor het voorkomen van ernstige zichtbare én niet zichtbare verwondingen.
Van alle fietsers die gewond raken bij een ongeval heeft 1 op 3 een hoofd- en/of hersenletsel. Met een fietshelm op heb je 60% minder kans op zware hoofdletsels en 70% minder kans op een dodelijk hoofdletsel.
Verplichte fietshelmen voor speedpedelecs
Enkel bestuurders en passagiers van snelle elektrische fietsen, zoals speedpedelecs die tot 45 km/u halen, moeten in België verplicht een helm dragen. Deze helmen moeten de slapen en het achterhoofd extra beschermen en voldoen aan de veiligheidsnorm EN-1078. In Nederland is de norm NTA-8776 van toepassing voor helmen voor speedpedelecs, wat een hogere veiligheidsgarantie biedt.
Hoewel de wet een fietshelm niet verplicht stelt voor gewone fietsers, koersfietsers of mountainbikers, groeit het besef dat het dragen ervan een verstandige keuze is.
Waarop moet je letten bij het kopen van een fietshelm?
- Juiste maat kiezen
Het kiezen van de juiste maat is essentieel. Meet de omtrek van je hoofd ongeveer 2 cm boven je wenkbrauwen, langs je oren en rond je achterhoofd. Kies een helm die overeenkomt met je hoofdomtrek. - Bescherm je slapen voldoende
Zorg ervoor dat de helm je slapen voldoende bedekt. Achteraan moet de helm laag genoeg komen, maar vooraan moet je zicht voldoende vrij blijven. Pas de helm voordat je hem koopt om te zorgen dat hij goed zit. - Veiligheidsnormen
Controleer of de helm voldoet aan de norm EN-1078 voor volwassenen en EN-1080 voor kinderen. Deze normen garanderen dat de helm voldoet aan strikte veiligheidseisen. De informatie staat meestal op een etiket of aan de binnenkant van de helm. - Comfort en pasvorm
Kies een helm die goed past en comfortabel zit. Probeer verschillende modellen in een winkel om te zien welke het beste bij je past. Zorg ervoor dat je de bandjes makkelijk kan verstellen. - Gewicht en ventilatie
Lichtere helmen zijn vaak comfortabeler en beter geventileerd, ideaal voor lange ritten en warm weer. Zwaardere helmen bieden meestal iets meer bescherming en zijn beter geschikt voor kortere, langzamere ritten of elektrisch fietsen. Weeg af wat voor jou het belangrijkste is en let vooral op de aanwezigheid van het veiligheidslabel (EN-1078 of EN-1080 voor kinderen).
Hoe zet je je fietshelm correct op het hoofd?
Een goed passende helm is cruciaal voor maximale bescherming. Volg deze stappen om je helm perfect op te zetten:
- Zet de helm op zonder het kinbandje vast te maken.
- Zorg dat de helm ongeveer 2 cm boven je wenkbrauwen zit en goed aansluit bij je slapen en achterhoofd. De zijkanten mogen net boven de oren komen, zodat de slapen goed beschermd zijn.
- Pas de omtrek aan tot de helm comfortabel en stevig zit. Hij mag niet verschuiven als je je hoofd schudt, maar het mag ook niet zo knellen dat het pijn doet.
- Controleer dat de bandjes niet gedraaid zijn, maak het kinbandje vast en span het aan tot er nog 1 à 2 vingers tussen kunnen. Te los is niet de bedoeling!
En in de winter?
Als je een muts onder je helm draagt, zorg dan dat je de helm eerst groot genoeg zet om makkelijk over je muts te passen. Regel de omtrek van je helm bij, zodat hij aansluit op je hoofd en niet verschuift. Span het kinbandje opnieuw aan tot er max. 2 vingers tussen kunnen. De helm mag niet te hoog gaan zitten, omdat je een muts eronder draagt! Dit is een veelgemaakte fout! De helm moet nog steeds je achterhoofd, slapen en 2 cm. boven je wenkbrauwen komen met de muts eronder. Dunne, speciale mutsen voor onder de helm zijn verkrijgbaar in sportwinkels.
Wat na een valpartij met je fietshelm?
Een fietshelm is ontworpen om te beschermen, maar kan zijn werk alleen doen als hij onbeschadigd is. Vervang je helm na een harde klap of val, zelfs als je geen schade ziet! Een tweedehands fietshelm is aldus geen goed idee, want je weet niet of deze helm al eens zwaar gevallen is. Een helm moet op een vaste en veilige plaats worden opgeborgen om beschadiging te voorkomen.
Sensibilisering met #HELMOP
Op de Dag van de Fietshelm staan we stil bij iets wat we vaak vanzelfsprekend vinden: veilig thuiskomen.
Een fietshelm dragen voelt voor velen nog onnatuurlijk. Misschien denk je: “Het ziet er niet uit.”, “Het is maar een kort ritje.”, of “Wat moet ik ermee als ik mijn fiets heb geparkeerd?” Herkenbaar. Tot het moment dat het misgaat.
Bij een valpartij is er maar één gedachte die écht telt:
"Had ik maar een helm gedragen."
Een fietshelm kan het verschil maken tussen een schram en een leven dat nooit meer hetzelfde is. Het is een kleine moeite, voor een grote bescherming.
Kies voor jezelf. Kies voor je veiligheid. Zet op 9 april – en elke dag – die helm op.
We roepen dan ook onze medewerkers op om een fietshelm te dragen en dit te tonen via sociale media met #HELMOP. Doe jij ook mee?