Stoma

Een stoma is een kunstmatige opening in de buikwand die wordt aangelegd om ontlasting of urine af te voeren wanneer dit via de natuurlijke weg niet meer mogelijk is.

Waarom een stoma?

Een stoma is een kunstmatige opening die chirurgisch wordt aangelegd. Via deze weg kan ontlasting of urine uit het lichaam wanneer de normale route via de darm of blaas niet meer mogelijk is. Dit kan nodig zijn bij aandoeningen zoals darmkanker, ziekte van Crohn, ernstige diverticulitis... of andere ziekten waarbij de darm of blaas is aangetast. Een stoma wordt ook vaak aangelegd na het gedeeltelijk verwijderen van de darm of blaas of wanneer het orgaan tijdelijk rust nodig heeft om te genezen. 

Hoe werkt een stoma?

Een stoma is een opening in de buikwand, waarbij een deel van de darm of naar buiten wordt geleid. De urineleiders kunnen op een stukje dunne darm worden aangesloten dat naar buiten wordt geleid. De opening wordt aangesloten op een zakje (stomazakje) dat buiten het lichaam wordt gedragen om de ontlasting of urine op te vangen. Een stoma kan permanent of tijdelijk zijn. 

Afhankelijk van het type stoma kan de ontlasting of urine op een andere manier door de stoma worden afgevoerd:

  • Colostoma (aanleg aan de dikke darm): er komt vaste ontlasting door de stoma.
  • Ileostoma (aanleg aan de dunne darm): er komt meestal dunne ontlasting door de opening.
  • Urostoma: er wordt urine afgevoerd via de stoma.

Leven met een stoma

Leven met een stoma vereist aanpassing, zowel fysiek als emotioneel. Na de operatie krijgt de patiënt begeleiding van een stomaverpleegkundige die leert hoe het stomazakje moet worden verzorgd en vervangen. Veel mensen kunnen na een periode van gewenning hun normale activiteiten weer hervatten, inclusief werk, sport en sociale activiteiten.

Belangrijke aspecten van het leven met een stoma zijn:

  • Stomaverzorging: Regelmatig het stomazakje vervangen en de huid rondom de stoma schoon en droog houden is essentieel om infecties en huidirritatie te voorkomen.
  • Dieet en voeding: In het begin kan het nodig zijn om het dieet aan te passen om problemen zoals winderigheid of verstopping te voorkomen. Na verloop van tijd kunnen de meeste mensen weer normaal eten.
  • Emotionele impact: Het hebben van een stoma kan emotioneel uitdagend zijn, veel patiënten vinden het fijn om met andere stomadragers in contact te komen voor steun en advies.

Het is belangrijk dat het materiaal stevig en discreet is en de huid beschermt. Goed zittend opvangmateriaal zorgt ervoor dat je gemakkelijker je dagelijkse activiteiten kan hervatten. Het systeem is altijd voorzien van een ingebouwde filter zodat gassen kunnen vrijkomen zonder geurhinder. 

Eéndelig opvangsysteem

Bij een ééndelig opvangsysteem vormen de plaat en het zakje één geheel. Het wordt rechtstreeks op de huid rond het stoma aangebracht. De opvangzak kan huidkleurig of doorschijnend zijn. Het geheel wordt regelmatig vervangen, afhankelijk van het soort stoma en de hoeveelheid stoelgang. 

Tweedelig opvangsysteem

Bij een tweedelig opvangsysteem zijn de plaat en het zakje afzonderlijk van elkaar. De huidvriendelijke plaat wordt rond het stoma aangebracht en kan twee tot drie dagen op zijn plaats blijven (afhankelijk van het soort stoma). De opvangzak moet wel dagelijks vervangen worden. Ook hierbij kunnen de onderdelen huidkleurig of doorschijnend zijn. 

Tijdens je verblijf in het ziekenhuis zal de verpleegkundige je beide systemen tonen en samen met jou beslissen welk systeem voor jou het beste past.